KAYIPLAR MALİYETTİR
“Koruyucu hekimliği ve sürü yönetimini görev edinmiş bir kuruluşuz” diyerek söze başlayan Tahir Yavuz, “Birçok sektörde olduğu gibi çiftlik hayvanları sektöründe de kayıplar maliyettir. Kayıpları önlemek hayvanların hasta olmamalarını sağlamakla mümkündür. Korumak ucuz ve garantilidir. Hasta olanı tedavi etmek ise pahalı olup, sonucu da belirsizdir” diyor.
ATAFEN’in iki büyük farkı olduğunu paylaşan Yavuz, şu bilgileri aktardı:
İŞİMİZ UZMANLIĞIMIZ
“Bu temel farkları sahaya sunduğumuz ürünleri seçerken özellikle kullanıyoruz. Birincisi, köken olarak, yıllarca hayvanları tedavi eden, klinik ekolünden gelen veteriner hekimlerin kurduğu bir şirketiz. Yaşanan sorunları, hayvan sahiplerini üzen, zarara uğratan dertleri, meslektaşlarımızı çaresiz bırakan hastalıkları gayet iyi biliyoruz. Yıllarca bu sorunların çarelerini araştırdık, bulduk, getirdik, şimdi de ülkemizde üretiyoruz.”
OTOVAKSİN NEDİR
Bugün farklı bir şey yapmak istedim. Çünkü tarım ve gıda sektöründe o kadar çok ve birbirinden önemli gelişmeler arka arkaya geliyor ki.. Bir kısmını bizzat izliyorum, ama tabii hepsine yetişmek mümkün değil. Öyleyse bu yazıda güncel ve dikkat çekici olanlarına yer verelim diye düşündüm.
YILIN TRAKTÖRÜ
TürkTraktör, Türkiye’de geliştirilen ve Türk mühendisliği ile üretilen bahçe traktörü New Holland TTJ ile sektörün en önemli ödülünün sahibi oldu. “Yılın Traktörü 2015” Ödülü, İtalya’da yapılan tarım makinaları fuarı EIMA kapsamında Bolonya’da açıklandı. TürkTraktör Genel Müdürü Marco Votta, “2014, 60 yılı geride bırakan TürkTraktör tarihinin en önemli yıllarından biri. Haziran ayında ikinci üretim tesisimizle gururlandık. Şimdi ise TürkTraktör üretim hattından çıkarak yurtdışı pazarlarına T3F adı ile ihraç edilen New Holland TTJ ile tarım sektörünün en önemli ödüllerinden birini almış olmanın haklı gururunu yaşamaktayız” ifadesinde bulunuyor.
İNEKLER VE ROBOTLAR
Lely tarafından tamamen robot teknolojisi ile kurulan Türkiye’nin ilk süt sığırcılığı işletmesi, Balıkesir’de Onet bünyesinde açıldı. Süt sığırcılığı işletmelerinde, özellikle sağım gibi birçok önemli işin robotlar tarafından yapıldığı bu çiftliğin kuruluşuna 4 ay önce başlandı. Yem itme robotu, gübre temizleme robotu ve hatta buzağı beslemek için mama robotu bulunan çiftlik Türkiye’de bir ilk.. Hedef “Mutlu İnekler” ve “Kaliteli Süt”..
BEYAZ ALTIN PRİMİ
75 KURUŞ OLMALI
İzmir’in Ödemiş ilçesi hızlı bir değişim içinde. Daha önce ilk defa bu köşede okudunuz, kamuoyunun patates merkezi diye bildiği Ödemiş, artık Türkiye’nin en fazla süt üreten ilçesi konumunda. Bu yetmediği gibi şimdi de süs bitkilerinde büyük bir gelişme ortaya koyuyor. İlçede bu sektörün en önemli etkinliklerinden biri daha gerçekleşti. Türkiye Süs Bitkileri Üreticileri Birliği Başkanı Selahattin Altun ve Ödemiş Süs Bitkileri Üreticileri Birliği Başkanı Hüseyin Cabbar ile 10. Ödemiş Süs Bitkileri ve Fidancılık Sergisi’ni konuştuk.
MERKEZ İZMİR
Selahattin Altun, “Türkiye Süs Bitkileri Üreticileri Alt Birliği (SÜSBİR) 2008 yılında kuruldu. Üye Sayısı 385’e ulaşan SÜSBİR’in ülkenin dört bir köşesinde üyesi bulunuyor. Özellikle İzmir, Adapazarı, Yalova, Antalya, Adana, Samsun ve Muğla’da üretim yoğunlaşmış durumda. En yoğun süs bitkileri üretimi yapan illerimiz İzmir, Adapazarı ve Yalova’dır. Ancak Türkiye’nin süs bitkisi üretiminin yüzde 50’si İzmir Küçük Menderes havzasında yapılmakta” diyor.
SEKTÖR UMUTLU
Sergi’den hemen önce düzenlenen çalıştayın da çok yararlı olduğunu söyleyen Başkan Altun, “Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında Süs Bitkileri Daire Başkanlığı’nın kurulması ve sektörün gerçek gücünün ortaya çıkması için kayıt dışılığın önlenmesini özellikle istiyoruz. Sektörümüzün önü çok açık, yıllık 70 milyon doları bulan ihracatımızın önümüzdeki 5 yıl içinde 300 milyon dolara çıkması işten bile değil, fakat kalite ve standartların Avrupa düzeyine gelmesi şart. Dolayısıyla Bakanlığımız ve SÜSBİR’in işbirliği ile komisyonların kurulup çalışması sağlanmalı. Zira işletmelerin öncelikle altyapılarının iyileştirilmesi gerekiyor. Sulama sisteminin üretime uygunluğu, üretim alanlarına jüt (taban örtüsü) serilmesi, üretim harçlarının (torf + cüruf + kontrollü gübre) iyi olması standart üretimi çok artıracak. Ayrıca işletme altyapı ve üstyapı desteği ve kredisi ile birlikte sektörün TARSİM ve KOSGEB kapsamına alınması bize büyük katkı verecek” diye konuşuyor.
BÜYÜK ANLAŞMA
Türkiye’de toplam traktör sayısı 1 milyon 600 bini geçti. Bu ciddi bir büyüklük. TürkTraktör’ün ise 60 yıllık köklü bir geçmişi var. Son yıllardaki satışlarla halen Türkiye’de mevcut traktör pazarının yüzde 50’sini de elinde tutuyor. Tabii pazar bu kadar geniş olunca yeni traktör satışlarının yanı sıra 2. el satışlar da giderek önem kazanıyor. TürkTraktör Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İrfan Özdemir ile piyasadaki son gelişmeleri görüştük.
GELİŞMELERDEN MEMNUNUZ
İrfan Özdemir, “Bu yıl Bursa’da New Holland ailesinin iki yeni ürününü ilk kez çiftçilerimizle buluşturduk. TürkTraktör tesislerinde Türk işçisinin emeğiyle üretilen her iki ürünümüz de modern teknolojinin nimetleriyle donatılmış durumda. Diğer ürünlerimiz gibi iki yeni ürünümüz de performans ile yakıt ekonomisini aynı potada eriterek çiftçimizin verimliliğini üst seviyeye taşıyor. Dolayısıyla kendi hesabımıza son gelişmelerden memnunuz. Bu arada tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de 2. el traktör pazarı gerçeği var. Ancak 2. el traktör pazarını sahiplenen kurumsal bir yapı yok. Türkiye’de üretim yapan, her zaman çiftçimizin ihtiyaçları doğrultusunda çözüm üreterek, Türk çiftçisinin yanında bir kurum olarak 2. el traktör konusunda da çiftçimize kurumsal güvenceyle çözüm sunulması gerektiğine inandığımız için bu fikir ortaya çıktı. Çiftçimize doğrudan sağlayacağımız hizmet ve faydaların yanı sıra bu sistemin, Türkiye 2. el traktör pazarına yönelik önemli bir hizmet olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle websitesi platformumuzu sadece kendi markalarımızla kısıtlamadık ve sistemi tüm markalara açtık. Bizim için önemli olan çiftçilerin bütçesine ve kullanım amacına uygun traktörü kurumsal güvenceyle ve kurumsal bir şirketin hizmetler paketiyle satın alması” diyor.
FİNANSMAN DESTEĞİ
Dünya nüfusu 1950 yılında 2,5 milyardı. Aradan 64 yıl geçti, rakam 7 milyarı aştı. 2050’de ise insanoğlu 9,5 milyara yaklaşacak. Nereden nereye değil mi? Hani derler ya bu sıcağa kar mı dayanır? Tabii dayanmaz, onun için Malthus’un “Felaket teorisi” gerçekleşmedi ve insanlık gıda yüzünden büyük bir çöküşle karşılaşmadı, ama yine de her gün ortalama 1 milyar insan gece yatağa aç giriyor. Sıklıkla yazılarımda yer verdiğim gibi gıdanın küresel ve ulusal ölçekteki stratejik önemi de her geçen gün artıyor. Daha da artacak. Sektör sürekli artan tüketim ve yeni yatırımlarla bütün dünyada büyümeye devam ediyor. Türkiye bu alanda çok büyük avantajlar taşıyor, bunu hep vurguluyoruz. İzmir ise tam bir gıda malları üretim cenneti olmaya aday. Aslında İzmir bölgesi demek gerekiyor, Aydın ve Manisa hatta Denizli ve Muğla’yı da kapsayan bir bölgeden söz ediyorum. Çünkü bu iller birbirini tarım, gıda üretimi ve sanayi yönünden çok güçlü biçimde destekliyor. İşte böyle bir ortamda gerek sektörü bir araya getirmek, gerekse gıdanın büyük katma değeri konunda farkındalık yaratmak amacıyla önemli bir etkinliği önümüzdeki hafta İzmir’de yaşayacağız. Gençiz Fuarcılık Genel Müdürü Osman Gençer ile FOODEX İzmir Gıda ve Gıda Teknolojileri Fuarı’nı konuştuk.
İLK DEFA YAPILIYOR
Osman Gençer, “Fuarımız 23 – 26 Ekim tarihlerinde Kültürpark Uluslararası Fuar Alanında gerçekleşiyor. Sizinle aylar önce bu projeyi ayrıntısıyla konuşmuştuk. O günden bu yana büyük mesafe aldığımızı söylemek isterim. Tabii en büyük engelimiz böyle bir fuarın İzmir’de ilk defa yapılıyor olmasıydı. Aslında bilindiği üzere gıda, içecek ve teknolojileri sektörü çok geniş boyutlar taşıyor. Yanı sıra İzmir gıdada Türkiye’nin en önde gelen ili konumunda. Ayrıca bu çapta tematik ve sektörel bir fuar da İzmir’e fazlasıyla yakışıyor. Şu an itibarıyla Türkiye’nin birçok yerinden kuruluş ve firma katılımcı olarak yer almış durumda. Dediğim gibi ilk defa olmanın getirdiği bazı sorunlar dışında gelişmelerden memnunuz. Hele önümüzdeki yıllar için bir hayli umutluyuz” diyor.
SEKTÖRÜ BEKLİYORUZ
Gençer son olarak şu değerlendirmeyi yapıyor: “Amacımız yakın bir gelecekte FOODEX İzmir’in uluslararası nitelik kazanması. Daha doğrusu İzmir, uluslararası bir gıda merkezi olma vizyonunu taşıyorsa, bu Fuar bir kilometre taşı olacak diye düşünüyoruz. O yüzden gıda, içecek ve teknolojileri sektörü içinde yer alan herkesi 23 – 26 Ekim arasında Kültürpark’ta bekliyoruz. Bu büyük buluşmada çeşitli ve önemli etkinliklere imza atacağız. Yabancı heyetleri ağırlamanın dışında birinci gün gıda israfına özellikle dikkat çekmek maksadıyla ‘Bilinçli Gıda Tüketimi” konulu bir panel düzenliyoruz. Cumartesi günü ise süt ve süt teknolojileri alanında son gelişmeleri içeren bir etkinlik daha gerçekleşecek. Önemli konuşmacılarımız ve sunumlar var. Sektör temsilcileri, ziraat ve gıda mühendis ve teknikerleri, veteriner hekimler ile birlikte ilgili bütün öğrencilerin bu panelleri kaçırmamasını tavsiye ediyorum. FOODEX İzmir ile bölgemiz yeni ve çok güçlü bir fuar daha kazanmış olacak.”
Bugün dünyada tarımsal işgücünün en önemli kaynağını kadınlar oluşturuyor. Gerek küresel ölçekte, gerekse Türkiye’de tarımsal üretimin ve kırsal hayatın sürekliliğinin sağlanmasında kadınların rolü gerçekten çok büyük. Bu yüzden kadınların tarımsal üretimde, kaynakların sürdürülebilir kullanımında, gıda üretimi ve güvenliğinde sahip oldukları önemli konum göz önüne alınarak 15 Ekim tarihi “Dünya Kadın Çiftçiler Günü” olarak ilan edilmiş bulunuyor. Ancak ne yazık ki bu anlamlı günün bütün Türkiye’de yaygın biçimde kutlandığını söyleyemiyoruz. Olsun bir yerden başlamak lazım... Bakınız iyi örnekler de var.. İzmir’in Kemalpaşa ilçesinin Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ali Bal ve İlçe Ziraat Odası Başkanı Bülent Oray ile “kadın çiftçiler” olgusunu konuştuk.
FARKINDALIK ŞART
Ali Bal, “İlçemizde bu çerçevede ilk kutlamayı 2013 yılında gerçekleştirdik. Amacımız kadın çiftçilerin toplumdaki sosyal konumunu yükseltmek, kamuoyu nezdinde kadın çiftçilerin sorunları ve toplumdaki rolleri konusunda hassasiyet sağlamak, bugüne özel ortak bir ruh oluşturarak farkındalık yaratmak ve kadın çiftçilerin faaliyetlerinin görünür olmasını temin etmek” diyor.
KADIN ÜRETİCİ PAZARI
Bal, “2. Kemalpaşa Çiftçi Kadınlar Günü etkinliğimiz ise Kemalpaşa Rekreasyon Alanı’nda 17 Ekim 2014 Cuma günü hayata geçecek. İlçe genelinde bütün mahalle ve köyleri gezerek görüşmeler yapıyoruz. Çiftçi kadınlarımızı bu sosyal projede yer almaları için teşvik ediyoruz. Kadınlar geçen yıl olduğu gibi stant açarak etkinlik gerçekleştirecek. Stantlarda kadınlarımızın ürettiği ürünler tarhanadan pekmeze, zeytinden salçaya, ekmekten erişteye, sağlıklı yemeklerden nazar boncuğuna kadar ürettikleri tüm ürünler sergilenerek satışa sunulacak. Kadın üreticilerimiz geçtiğimiz yıl tüketicilerle doğrudan buluşmuşlar, bunun sonucunda Kadın Üretici Pazarı oluşumunun temelleri atılmıştı. Bu proje üzerinde önemle durmaktayız” diye konuşuyor.
BİRLİKTE KUTLAYALIM
Bülent Oray da şu değerlendirmeyi yapıyor: “Kadın çiftçilerimiz tarım ve gıda sektörünün görünmeyen kahramanlarıdır. Bunca fedakârlık ve mücadeleye karşılık hep geri planda kalan üretici kadınlarımızı desteklemek ve ön plana çıkarmak amacıyla Kadın Çiftçiler Günü’nü kutluyoruz. Önümüzdeki hafta Cuma günü bu anlamlı günde Kemalpaşa’da buluşalım ve üretimin temel direği olan kadınlarımıza layık oldukları değeri verdiğimizi gösterelim.”
Nedense son zamanlarda gıda ve enflasyon ilişkisi fazlaca kurulmaya başlandı. Fiyatlar genel seviyesinin (sürekli) artışı yani enflasyon olgusunun başlıca suçlusunun tarım ve gıda sektörü gibi gösterilmesi doğrusu çok tuhaf... Tarım ve gıda ürünlerinin üretici ve sanayicinin elinden çıkışı ile tüketici arasındaki kabul edilemez fark niçin mercek altına alınmıyor? Asıl bu soruyu sormak gerekir. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar söz konusu büyük çelişkiyi kamuoyunun dikkatine sunuyor.
GIDA SORUMLU DEĞİL
Şemsi Bayraktar, “Çiftçi enflasyonun sebebi değil mağdurudur. Son dönemlerde enflasyonda görülen artışın sorumlusunun gıda fiyatlarındaki yükseliş olduğu yönünde açıklamalar yapıldığını görüyoruz. Hatta çeşitli kesimler tarafından gıda fiyatlarının kontrol altına alınması gerektiği, gıdada enflasyonun belli rakamlara çekilmeden genel enflasyonun düşmeyeceği öne sürülerek, gümrük vergileriyle oynanmasının bir önlem olacağı dile getiriliyor. Ayrıca 2007’de yaşanan kuraklık da hatırlatılarak, gümrük vergilerinin aşağı çekilmesi suretiyle, fiyatların kontrol edilebileceğinden bahsedilmekte. Bu gümrük vergilerini düşürerek ithalat yapılmasının yolunun açılmasını istemek demektir. Sonuç olarak, bu söylemler, ithalatın gıda fiyatlarını kontrol altına alacağı ve düşüreceği varsayımına dayanmakta” diyor.
SEKTÖRÜ BALTALARSINIZ
Bayraktar, “Bu şartlar altında çift hanelere yaklaşmış enflasyonu kontrol altına almak için ithalatı cazip hale getirecek gümrük vergisi indirimleri, zaten zor durumdaki çiftçimizi daha da büyük sıkıntıya sokacak. Bu sektör 77 milyon nüfusu, 37 milyon turisti doyuruyor ve 6 milyona yakın istihdam yaratıyor. Son bir yılda yaklaşık 18 milyar dolarlık ihracata imkan sağlayan tarım ve gıda sektörünün ayakta tutulması gerekirken, ihtiyaç dışı ithalatın tam anlamıyla yıkıcı sonuçlar doğuracağını bilmek için müneccim olmaya gerek yok. Gıda fiyatlarını kontrol etmek için ithalatı cazip hale getirmek, ülke içi üretim varken, ürün ithal etmek tarım sektörünü baltalamaktan başka bir işe yaramaz” diye konuşuyor.
ÇÖZÜM NEREDE
Bayraktar son olarak şu değerlendirmeyi yapıyor: “Tarımda en temel öncelik, yapısal sorunları çözerek, sürdürülebilir üretimi sağlamak, çiftçiyi üretimde tutmak, ülke içi üretimi artırmak, üretim fazlasını ihraç etmek olmalı. Bunlar yapılmazsa ortaya çıkacak sorunun büyüklüğüyle baş etmek mümkün olamaz. Aksi takdirde tarımdan kopacak milyonlarca nüfus, hangi alanlarda istihdam edilecek ve doyurulacaktır? Bunun cevabının verilmesi gerekir. Açıkçası gıda fiyatlarını kontrol altına almanın ithalatı gümrük indirimleriyle teşvik etmekten başka yolları da var. Asıl sorun şudur; ürünün üreticinin elinden çıkış fiyatı ile tüketicilerimizin aldıkları fiyatlar arasında 4-5 katına ulaşabilen farklar oluşuyor. Kamuoyunda esas tartışmaya açılması gereken konu budur. Sonuç itibarıyla üretici-market arasındaki makas mutlaka dikkate alınmalı. Bu gerçek göz önüne alınmazsa gıdada enflasyon sorunu çözülemez.”
İzmir’de her şey var. Turizm, deniz ticareti, tekstil, konfeksiyon, inşaat, makina, doğal taş ve otomotiv, daha da sayabilirim. Ancak İzmir ilinin en rekabetçi üstünlüğe sahip olan sektörü tarım ve gıda... Bunun en somut örneği ise İzmir’in süt üretiminde Türkiye birincisi olması. Şaka değil bir milyon 400 bin ton süt üretiliyor bir yılda. Bu miktarın 400 bin tona yakını da sadece Ödemiş ilçesinden geliyor. İşte bu tabloyu fark eden Ege Genç İşadamları Derneği (EGİAD) çok iyi bir zamanlama ile “Süt Ekonomisi ve İzmir” konulu bir panel düzenledi. Çünkü EGİAD yönetimi şu isabetli analizi yapmıştı...
KATMA DEĞERE YÖNELMELİ
İzmir ilinde süt üretimi her geçen gün arttığına göre bu süreci çok daha verimli ve katma değere yönelik biçimde değerlendirmek gerekmez miydi? Öyleyse yalnızca çiğ süt üretim değeri 2 milyar liraya yaklaşan bir sektörü mamul üretir hale getirmek ve özellikle peynir üretimine odaklanmak çok daha akıllıca olmaz mıydı? Dolayısıyla artık bölge ekonomisinde süt ürünleri ve daha özelde peynirciliği yüksek sesle konuşmanın zamanı gelmişti.
EGİAD’A TEŞEKKÜR
EGİAD Başkanı Seda Kaya, aslında “İzmir neyin merkezi olmalı?” sorusuna dikkat çekmek amacıyla bu toplantıyı gerçekleştirdiklerini söyledi. Kaya, İzmir’in Türkiye’nin tarım ve gıda merkezi olması ve politikaların bu doğrultuda hazırlanması gerektiğinin altını çizdikten sonra, il genelinde süt ekonomisinin büyüklüğü ve katma değer potansiyeline vurgu yaptı. Açılış konuşmalarında Seda Kaya’dan sonra söz alan İzmir Tarım Grubu (İTG) Başkanı Mahmut Eskiyörük, Ulusal Süt Konseyi (USK) adına konuşan İzmirli sanayici Kosat Gürler, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ahmet Güldal ve Hayvancılık Genel Müdürü Mustafa Kayhan EGİAD yönetimine teşekkür ederek ilk defa düzenlenen bu toplantının gıda sektöründe çok olumlu sonuçlar doğuracağını ifade ettiler.
KİMLER KONUŞTU
Panel konuşmalarında ise sırasıyla Ödemiş bölgesinden Gölcük Süt Mamulleri Yöneticisi İsmail Dadal, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özer Kınık, gıda sektörünün öncüsü Pınar’ın Üretim Müdürü Ozan Tidin, Tire bölgesinden Boyacıoğulları Ömür Süt Mamulleri Yöneticisi Esra Boyacıoğlu, peynircilikte yeni bir çığır açan İzmir Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Özer Türer ile birlikte sektörün en köklü firmalarından Sakıpağa’nın şirket ortağı Serhan Sakıpağa yer aldılar.
HOLLANDA ÖRNEĞİ
