‘Yılın pazarlığı’ konusunda en güçlü adayım ABD ile devam eden F-16 savaş uçağı müzakereleri.
Malûm Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi aldığı için F-35 savaş uçağı projesinden çıkarılan Türkiye, 2021 Ekim ayında ABD’den F-16 satışı ve modernizasyonu talebinde bulunmuştu.
İSVEÇ ŞARTI
GELİNEN aşamada Türkiye’ye F-16 satışı İsveç’in NATO üyeliğine bağlanmış gözüküyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son olarak haftabaşı Macaristan dönüşü uçakta yaptığı açıklamada ABD Başkanı Joe Biden ile bu konuyu görüştüğünü söyledi. Biden’ın kendisine ‘Siz bunu Meclis’ten çıkarın, aynı şekilde ben de Kongre’den bunu geçiririm’ dediğini aktardı. Biden’a ise bu iki sürecin eş zamanlı işletilmesinin önerildiğini belirtti.
ABD’NİN ISRARI
ANCAK Washington’dan gelen açıklamalardan ABD’nin öncelikle TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasını beklediği anlaşılıyor.
Son olarak Washington’dan üst düzey bir yetkili Hürriyet Temsilcisi Yunus Paksoy’a F-16’lar konusunda harekete geçilebilmesi için bazı Kongre üyelerinin İsveç’i NATO üyesi olarak görmek istediklerini söyledi. Ayrıntılar bugünkü dünya sayfamızda mevcut.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR
Doğu Kudüs’te doğmuş, ABD’nin Detroit kentine göç etmiş bir otomobil işçisinin kızı.
14 kardeşli bir ailenin de en büyüğü.
Ailesinin ilk üniversite diplomalı üyesi Rashida Tlaib.
Aynı zamanda Michigan eyaleti ve ABD Kongresi’nin de ilk Müslüman kadın vekillerinden.
2019 yılında ilk seçildiğinde geleneksel Filistin kıyafetiyle Kuran’a el basarak yemin etmişti.
Şu günlerde ise Gazze’de ateşkes çağrıları ve İsrail’e yönelik sert eleştirilerinden ötürü Kongre’de en tepki çeken isimlerden biri.
SLOGAN BAŞINA DERT OLDU
TLAIB’
Eski Başkan Donald Trump’ın Başkan Joe Biden’dan kasım ayındaki seçimlerde rövanşı alma ihtimali siyaset dünyasını karıştırıyor. Washington belli ki, 7 Kasım seçimleriyle aşırı meşgul, hesaplar da buna göre yapılıyor.
YAŞ ÖNEMLİ FAKTÖR
OCAK ayında ABD’de partilerin aday belirlemeyle ilgili ön seçimleri başlayacak. Cumhuriyet Partili Donald Trump, anketlerde partisindeki rakiplerden açık ara önde gidiyor.
ABD Başkanı Joe Biden da, Trump’a karşı durabilmek için yeniden aday olmak durumunda olduğunu açıkladı. Biden 81, Trump 76 yaşında. Her ne kadar Trump, Biden’a göre daha sağlıklı görünse de ikisinin de yaşı ciddi eleştiri konusu.
TRUMP’A SUÇLAMALAR
ABD’de özellikle seçimlerde sonuçları belirleyici olan eyaletlerde Trump’ın önde gittiğine dair anketler yayınlansa da gerçekte Trump’ın Cumhuriyetçi Parti’den aday olacağı kesin değil.
Çünkü 2020 ABD Kongre baskınından ABD devleti aleyhine komplo kurmaya kadar hakkında 91 ayrı suçlamadan dört ayrı dava açılmış durumda.
Bu suçlamalar
Hollanda’da aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin (PVV) sürpriz zaferi sonrasında dünya partinin lideri Geert Wilders’i konuşuyor. Wilders için ‘Hollanda’nın Trump’ı’ benzetmeleri gırla gidiyor. Ancak eski ABD Başkanı Donald Trump, henüz emlakçılık yaparken Wilders, İslam ve göç karşıtı fikirleriyle popülist siyasetin ilk tohumlarını atmakla meşguldü. Arjantin’de geçen pazar başkan seçilen popülist Javier Milei henüz TV programlarında adını duyurmaya çalışırken Wilders, ırkçı söylemleriyle çoktan dünyayı karıştırmaya başlamıştı.
- İSLAM VE GÖÇ KARŞITI
Wilders, Hollanda’nın Almanya sınırına yakın Venlo kentinde 6 Eylül 1963’te dünyaya geldi. Bir erkek ve iki kız kardeşiyle koyu Katolik olarak büyütüldü. Daha sonra kiliseden ayrılan Wilders, liberal sağ eğilimli Özgürlük ve Demokrasi Partisi (VVD) ile siyasete atıldı. Partinin İslam ve göç politikalarını yumuşak bulan ‘Türkiye’nin AB üyeliği müzakereleri durdurulsun’ fikri ise destek görmeyen Wilders, partiyle ters düşüp ayrıldı.
- İKİ ESİN KAYNAĞI
Siyasi tezini göç ve İslam karşıtlığı üzerine kuran Wilders, 2006 yılında ‘Özgürlük’ adını verdiği kendi partisini kurduğunda iki şeyden etkilendiğini söylüyor. İlki İslam karşıtı film yapımcısı Theo van Gogh’un 2004 yılında sokak ortasında öldürülmesi, diğeri ise gençlik yıllarında İsrail’de geçirdiği kibbutz (tarım çiftliği) günleri. İsrail’e sempatisi hayat boyu süren Wilders, eskiden sık sık görüştüğünü söylediği İsrail’in eski Başbakanı Ariel Şaron’un 2014’deki cenazesine de katılmıştı. Hali hazırdaki İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile de yakın olduğu söyleniyor.
- İSRAİL-HAMAS ETKİSİ Mİ
Şimdi ilginç de bir iddia konuşuluyor. İsrail-Hamas krizinin Wilders’in zaferinde payı olabileceği iddia ediliyor. Hamas’ın 7 Ekim baskını sonrasında İsrail’in Gazze’ye başlattığı savaşta binlerce sivilin ölmesi üzerine Hollanda’da Filistin yanlıları, birçok kentte tren istasyonlarında toplu eylem yaparak İsrail’i protesto etmişti. İşte Hollanda garlarında atılan Filistin sloganlarının, oyu renk değiştirebilen seçmeni Wilders’e yaklaştırmış olabileceği iddialar arasında.
- GÖÇ MEVZUSU BELİRLEYİCİ
Binlerce kişi öldü. Göç etmek zorunda kalan yüzbinlerce Filistinli insanlık dışı şartlarda yaşam mücadelesi veriyor.
- ZORUNLU GÖÇE TEŞVİK
İsrail, Hamas’ı bitirme hedefiyle Gazze’nin kuzeyine bombardımanı sürdürürken hiç olmazsa birkaç günlük ‘insani duraklama’ olsun baskıları artmıştı. İşte dün İsrail’in Gazze’nin kuzeyinde her gün çatışmalara dört saat ara vereceği açıklandı. Aslında son birkaç gündür Gazze’nin kuzeyinde sivillerin güneye geçmesi için böyle aralar veriliyordu. Son açıklama sahadaki uygulamanın ilanından başka bir şey değil. ABD’nin istediği 72 saatlik insani mola talebinin de karşılığı değil. Hatta zorunlu göçü kolaylaştırmaya yönelik bir adım olarak bile nitelendirilebilir.
- ACİL ATEŞKES İHTİYACI
Uzun süreli ‘insani duraklama’ ilan edilmesi ise Gazze’ye insani yardımın daha fazla girmesi, yaralıların tahliyesi için bir fırsat kapısı aralayabilir. Ancak bu, bir süre sonra saldırıların yine devam edeceği, can kaybının ve insani dramın kaldığı yerden süreceği anlamına da geliyor. İsrail hedefin Hamas’ı Gazze’den kazıyıp atmak olduğunu söylerken operasyonun ne kadar süreceğini öngörmek mümkün değil. Oysa Gazzelilerin acil ateşkese ihtiyacı var.
- HEDEF İŞGAL Mİ
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bilindiği gibi haftabaşında Amerikan ABC Televizyonu’na yaptığı açıklamada ‘belirsiz bir süre boyunca’ Gazze’de kalabileceklerini söyledi. Bu sözler Gazze’nin yeniden işgal edileceği şeklinde yorumlanırken ABD Yönetimi’nden, kalıcı bir işgale karşı çıkmakla beraber geçici bir süre için Gazze’nin güvenliğinin İsrail’de olabileceğine dair açıklamalar geldi.
- İSRAİL’DE İÇ ÇATIŞMA
İsrail’in attığı bombalarla mahalleler yerle bir oluyor. Ocaklar sönüyor. Birçok aile topluca kıyıma uğruyor. Dünyanın gözleri önünde etnik temizlik anlamına gelecek suçlar işleniyor.
Batı duyuyor, duymazdan geliyor. Görüyor, görmezden geliyor.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman Nazilerin Yahudi soykırımına göz yuman uluslararası toplum, bu kez İsrail’in Filistinlileri toplu cezalandırmasına sesini çıkartmıyor.
7 Ekim baskını sonrasında Hamas’ı yok etme hedefiyle Gazze Şeridi’ne saldırı başlatan İsrail, ‘Hamas’ın karargâhları var’ diyerek sivillerin kaldığı kampları, okulları, hastaneleri vurmaktan çekinmiyor. Filistinli can kaybı 9 bini geçti. Batı, ‘Filistinli ile Hamas ayrımına dikkat edin’ diye salık veriyor, ancak bombalar Hamas’ın yanında çocukları da bebekleri de katlediyor. Ölen çocuk sayısı 3500’ü geçmiş durumda.
TON DEĞİŞİKLİĞİ Mİ
Oysa acilen ateşkese ihtiyaç var. Hem İsrail’in rehinelerini geri almasını hazırlayacak bir zemin yaratılması, hem de Gazzelilerin nefes alabilmesi için acilen ateşkese ihtiyaç var.
Geçen hafta ‘Ateşkes sadece Hamas’a yarar’ diyen ABD Başkanı Joe Biden, önceki gün Minnesota’da bir seçim kampanyasında konuşma yaparken haham olduğunu söyleyen Yahudi bir kadın, “Başkan ateşkes çağrısı yapmayacak mısınız” diye sözünü kesince “Bence bir duraklamaya ihtiyacımız var. Bu duraklama, tutukluları çıkarmak için zaman tanımak anlamına gelir” dedi. ABD’li yetkililerin açıklamasında bir süredir ‘insani mola’ dillendirilirken ilk kez Biden’ın bunu söylemesi dikkat çekti. Beyaz Saray ‘tutuklu’ ifadesiyle de Biden’ın Hamas’ın elindeki rehineleri kastettiğini belirtti.
İNSANİ MOLA MI
Anneler kefenlenmiş bebekleri başında sessiz ağıtlar yakıyor. Kan revan içinde çocuklar, kollarını uzatıyor, yardım bekliyor dünyadan.
ŞİDDETİN İZAHI YOK
Doğrudur, Hamas’ın İsrail’e yönelik 7 Ekim saldırıları dehşet vericiydi. Hamas militanlarının yerleşimleri basıp İsrailli sivilleri öldürmesinin, bebekleri, yaşlıları kaçırmasının izah edilecek bir tarafı yok.
Ya Gazze’den gelen görüntülerin, orantısız intikam arayışının izah edilecek bir tarafı var mı?
‘ATEŞKES’ DİYEMEMEK
İsrail, ‘Hamas’ı bitirmek’ hedefiyle günlerdir Gazze’yi bombalıyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, bu kriz durduk yere çıkmadı, Filistinliler “56 yıldır boğucu bir işgal altındalar” diyecek oluyor, eleştiri yağmuruna tutuluyor.
Batı’da ‘ateşkes’miş, ‘barış’mış, kimse duymak istemiyor. İsrail’e en çok sözü geçebilecek ülke ABD, “Ateşkes Hamas’a yarar” diyerek kestirip atıyor.
Avrupa Birliği ise ateşkes yerine
İsrailli yetkililer Gazze’ye yönelik ‘Demir Kılıç’ Operasyonu’nun daha başlangıç olduğunu söylerken İsrail’in Gazze’de ne yapmaya çalıştığı, daha ne kadar ileri gidebileceği, nihai hedefin ne olduğu tartışma yaratıyor.
İNTİKAM BASKISI
İSRAİL’in öncelikli hedeflerinden biri 7 Ekim baskınıyla Hamas’ın rehin aldığı yaklaşık 200 İsrailli ve yabancının kurtarılması. Hamas, elindeki rehineleri ancak İsrail’de tutuklu Filistinlilerle takas edebileceği mesajını veriyor. Netanyahu yönetimi ana hedefin ise ‘Hamas’ın yok edilmesi olduğu’nu söylüyor. 300 bin yedek asker göreve çağrılırken, İsrail basınında kara harekâtının niye başlamadığına dair analizler çıkıyor. Çünkü Hamas’ın işlediği suçlar karşısında intikam alınmasını isteyen güçlü de bir kesim var İsrail’de.
ABD’DEN GÜÇLÜ DESTEK
İSRAİL kamuoyu ABD Başkanı Joe Biden’ın önceki gün savaşın ortasında gidip İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu kucaklamasını Washington’ın her türlü desteğe hazır olduğu şeklinde okuyor. Nitekim ABD Yönetimi’nin de 10 milyar dolarlık devasa bir paketle İsrail’e destek vermeye hazırlanması, iki uçak gemisinden sonra 6’ncı Filo’nun komuta gemisi Mount Whitney’i de bölgeye yollaması İsrail’e açık çek olarak algılanıyor.
UZUN SÜRELİ SAVAŞ
KARA harekâtının niye başlamadığına gelince. İsrail Yediot Aharanot internet sayfasında yer alan bir analizde İsrailli askeri bir yetkili hazırlık için zamana ihtiyaç olduğunu söylüyor, “Sonuç almak için sabırlı olmak gerekir” diyor ve “İsrail kamuoyu uzun süreli bir çabaya hazırlıklı olmalıdır. Operasyonel açıdan uygun olduğunda Gazze Şeridi’ne gireceğiz” diyerek aylar, belki de yıllar alacak bir harekâta hazırlandıklarının mesajını veriyor.
HİZBULLAH NE YAPAR
