Hepatit A her yerde
Geçtiğimiz hafta büyük yaygından etkilenen ABD Kaliforniya’da hepatit A salgınıyla mücadele için bazı bölgelerin çamaşır suyuyla yıkanması kararı alınmıştı. Yine aynı amaçla kentte 40 bin kişinin hepatit A’ya karşı aşılanacağı açıklandı. Hepatit A ile sadece afet bölgelerinde değil Türkiye dahil, dünyanın her yerinde karşılaşabilirsiniz.
Dünya gelinde 120 milyon kişi hepatit A virüsü ile enfekte. Her yıl yeni 1.4 milyon yeni vaka bildiriliyor. Yine yılda yaklaşık 34 bin kişi bu nedenle yaşamını kaybediyor. Türk Gastroenteroloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Birol Özer, hepatit A virüsünden korunmada temizlik ve aşılamanın önemli olduğunu hatırlatıyor. En etkili yöntem hepatit A aşısı. Aşı 6 ay arayla iki doz şeklinde uygulandığında yüzde 94-100 oranında bağışıklık sağlıyor ve 10-30 yıl koruyor.
TÜRKİYE’DE DE SIK GÖRÜLÜYOR
Prof. Dr. Özer’in verdiği bilgiye göre, Türkiye’de erişkinlerin yüzde 72-100’ü bu hastalığı geçiriyor. Virüs genellikle, oral yolla yani kişiden kişiye temas veya virüs bulaşmış su ve yiyeceklerin tüketilmesiyle bulaşıyor. Hastalıktan korunmada su ve besinlerin kirlenmesinin önlenmesi, el yıkama, temizlik ve aşılama önemli. Ayrıca virüs kaynatmayla 5 dakikada tamamen yok oluyor. Çamaşır suyu da etkili. Enfeksiyon bazen su veya gıda(virüs bulaşmış) kaynaklı salgınlar şeklinde kendini gösterir.
ÇOCUKLAR DAHA HAFİF GEÇİRİYOR
Çocukların yüzde 92’sinde hastalık hafif belirtilerle atlatılırken erişkinlerin yüzde 75’inde belirgin hepatit tablosu oluyor. Hastalarda ortalama 28 (15-50) günlük kuluçka döneminden sonra bulantı, kusma, sarılık, karın ağrısı, koyu renkli idrar, açık renkli dışkı, kaşıntı şikayetleri ortaya çıkıyor. Bazı hastalarda eklem ağrısı ya da cilt döküntüsü şeklinde de bulgu verebiliyor. Hastaların yüzde 85’i, 2-3 ay içinde iyileşirken 6 aylık sürede ise tamamı düzeliyor. Prof. Dr. Özer, “Bu hastalıkta kronikleşme görülmez. İyileşip antikor gelişenlerde koruyuculuk ömür boyu sürüyor. Bir daha tekrar enfeksiyon gelişimi söz konusu değil. Ancak yüzde birden az vakada koma gelişimine neden olan ciddi karaciğer yetmezliği gelişiyor. Bu tablo daha çok 50 yaş üstü ve kronik Hepatit B ya da C infeksiyonu olanlarda görülüyor” diyor.
Türkiye’de 2012’den beri çocuklara 18 ve 24’üncü aylarda 2 doz aşı düzenli olarak uygulanıyor. Daha önce doğup, aşılanmamış olanlar eğer hepitat A geçirmemiş ve kronik hastalıkları varsa (diyabet, kalp ve damar hastalıkları, bağışıklığı baskılanmış vs.) aşılanmaları öneriliyor.
Korunmak için
Hepatit A’dan korunmak için ayrıca:
* Tuvaleti kullandıktan sonra, çocuğunuzun bezini değiştirdikten sonra, yemek hazırlamadan önce, yemek yemeden önce ellerinizi sabun ve suyla iyice yıkayın,
* Çiğ kabuklu deniz ürünleri ve az pişmiş etten uzak durun,
* Sebze -meyveleri soyarak, yeşillikleri temiz suyla yıkayarak tüketin,
* Sadece güvenli su için.
